W Polsce 26 proc. populacji jest zagrożone zaburzeniami psychicznymi. Oznacza to, że nie ma rodziny, która nie spotkałaby się z kryzysem zdrowia psychicznego. U prawie ¼ badanych osób (wiek 18-64 lata) można było rozpoznać przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne, co w odniesieniu do populacji ogólnej daje aż sześć milionów Polaków z jakąś formą zaburzenia psychicznego.
Dotychczas w naszym kraju na opiekę psychiatryczną przeznaczało się bardzo mało środków (ok.4% budżetu NFZ). Przez wiele lat, od lat 90. ubiegłego wieku, psychiatria nie była finansowana w sposób należyty i ten dług narastał, co szczególnie widać
w infrastrukturze. Często budynki, w których mieszczą się poradnie i szpitale są sprzed 80-100 lat.
Przez wiele lat psychiatria była mocno stygmatyzowana, więc wiele osób borykających się z problemami natury psychicznej unikało kontaktu ze specjalistami. Teraz ta stygmatyzacja zniknęła lub znacząco się zmniejszyła, co powoduje, że popyt na leczenie jest wyraźnie większy.
Częstość występowania depresji zwiększyła się nie tylko w Polsce, ale praktycznie we wszystkich krajach rozwiniętych. W krajach zachodnich jest większa niż u nas, ale to nie znaczy, że w Polsce jest dobrze. To raczej sygnał, że za chwilę możemy być w jeszcze trudniejszej sytuacji.
Szczególnie pilna jest kwestia opieki psychiatrycznej nad osobami najmłodszymi. Chorobę psychiczną można wykryć u nich już nawet w 14. roku życia. W grupie osób w wieku 10-24 lata, a zwłaszcza około 20. roku życia, zaburzenia psychiczne są najczęściej występującym rodzajem chorób i stanowią wiodącą przyczynę niepełnosprawności i przedwczesnej śmierci. Zaburzenia psychiczne wpływają na przyszły dobrostan młodych ludzi, rzutując na ich edukację, rozwój osobisty, możliwość zdobycia pracy, utrzymania kontaktów społecznych, a także prowadząc do autoagresji, nadużywania substancji psychoaktywnych, pozbawienia wolności i samobójstw. W 2023 liczba prób samobójczych wśród dzieci i młodzieży wyniosła 2139, to wzrost o 150% względem roku 2020. W Małopolsce to 184 próby samobójcze, w tym 11 zakończonych śmiercią.
Bez gruntownej zmiany systemu ochrony zdrowia psychicznego nie będziemy w stanie zdecydowanie wpłynąć na poprawę tego stanu.
Dlatego tak ucieszyła mnie wizyta w Krakowie pani Minister Zdrowia Izabeli Leszczyny i ogłoszony przez nią w Szpitalu Uniwersyteckim konkurs na wsparcie opieki psychiatrycznej dzieci, młodzieży i dorosłych, na który przeznaczone zostaną środki w wysokości 3 mld. zł. Tak konkretna kwota z pewnością pomoże, by już wkrótce leczenie psychiatryczne odbywało się w godnych warunkach i pomoże zwiększyć liczbę lekarzy tej specjalizacji w naszym mieście.
